ដើម្បីប្រឆាំងនឹងពន្ធរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកបន្ទាប់ពីប្រទេសសមាជិកចំនួន 6 ត្រូវបានគេកំណត់គោលដៅនៅក្នុងសង្គ្រាមពន្ធថ្មី។ ប្រទេសនីមួយៗកំពុងព្យាយាមស្វែងរកមធ្យោបាយដើម្បីទប់ទល់នឹងពន្ធរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក និងពន្លឿនការចរចា។
ថ្ងៃនេះ (ថ្ងៃទី 9 ខែកក្កដា ឆ្នាំ 2025) កិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាននៅទីក្រុងគូឡាឡាំពួ ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី បានបើកជាថ្ងៃដំបូង ចំពេលមានការត្រួតពិនិត្យថា ពន្ធរបស់អាមេរិកនឹងក្លាយជាបញ្ហាដ៏ក្តៅគគុកមួយនៃកិច្ចប្រជុំនេះ ដែលធ្វើឡើងត្រឹមតែ 1 ថ្ងៃបន្ទាប់ពីប្រទេសសមាជិកអាស៊ានទាំង 6 បានទទួលលិខិតជូនដំណឹងអំពីពន្ធគយពីលោក ដូណាល់ ត្រាំ មេដឹកនាំសហរដ្ឋអាមេរិករួចហើយ។
កាលពីមុនម៉ាឡេស៊ីក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ាននៅឆ្នាំនេះ បានព្យាយាមជំរុញប្រទេសសមាជិកទាំង ១០ ឱ្យចាប់ដៃគ្នា និងចរចាពាណិជ្ជកម្មជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងទិសដៅដូចគ្នា ចាប់តាំងពីថ្ងៃដំបូងដែលលោក Trump ចាប់ផ្តើមសង្គ្រាមពន្ធដារជាមួយពិភពលោកទាំងមូល។ ទោះជាយ៉ាងណា ការខិតខំប្រឹងប្រែងនេះមិនបានរីកចម្រើនទេ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ តើខ្សែបន្ទាត់រឹងរបស់អាមេរិកក្នុងការទទួលបានដៃគូពាណិជ្ជកម្មដើម្បីពន្លឿនការចរចានឹងធ្វើឱ្យប្រទេសនានាផ្លាស់ប្តូរជំហររបស់ពួកគេដែរឬទេ?
ទោះបីជាវានៅតែមិនច្បាស់ថាតើជំហររបស់ប្រទេសនីមួយៗនឹងទៅជាយ៉ាងណានៅក្នុងកិច្ចប្រជុំថ្ងៃនេះ (ថ្ងៃទី 9 ខែកក្កដា) ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយមួយចំនួនបានរាយការណ៍ថាសេចក្តីព្រាងសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមជុំនេះនឹងដោះស្រាយកង្វល់របស់អាស៊ានអំពីភាពតានតឹងកាន់តែខ្លាំងឡើងនៃពាណិជ្ជកម្មពិភពលោកនិងភាពមិនច្បាស់លាស់នៅក្នុងបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចអន្តរជាតិ។ ជាពិសេស លទ្ធផលនៃវិធានការពន្ធគយឯកតោភាគី ដោយមិននិយាយពីអាមេរិកក្នុងសេចក្តីព្រាងសេចក្តីថ្លែងការរួមឡើយ។
លើសពីនេះ សេចក្តីព្រាងសេចក្តីថ្លែងការបានចែងថា ពន្ធគយគឺជាវិធានការប្រឆាំងផលិតភាព និងបង្កើនហានិភ័យនៃការបំបែកសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក ក៏ដូចជាការប្រឈមនឹងស្ថិរភាព និងកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់អាស៊ានផងដែរ។
ពីលិខិតជូនដំណឹងពន្ធរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកចំនួន 14 ផ្ញើទៅកាន់រដ្ឋាភិបាលចំនួន 14 ច្បាប់ ជុំវិញពិភពលោក ក្នុងនោះមាន 6 ច្បាប់ស្ថិតនៅក្នុងអាស៊ាន។ មានក្រុមដែលត្រូវបានគេជូនដំណឹងពីការកាត់បន្ថយអត្រាពន្ធដូចជាប្រទេសកម្ពុជាដែលបានកាត់បន្ថយច្រើនបំផុតមកត្រឹម ៣៦% ខណៈឡាវបានកាត់បន្ថយចំនួន ៨% ដោយទុកអត្រាពន្ធនៅត្រឹម ៤០% ដូចគ្នានឹងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា។
ទន្ទឹមនឹងនេះ ឥណ្ឌូណេស៊ី និងថៃ បានទទួលលិខិតជូនដំណឹងថា អត្រាពន្ធនឹងនៅដដែលដូចក្នុងខែមេសា បើទោះជាមានការប៉ុនប៉ងពីមុនមកលើការចរចាពាណិជ្ជកម្មក៏ដោយ។ ដូច្នេះអាចបកស្រាយបានថា ការពិភាក្សាកន្លងមកមិនសូវពេញចិត្តអាមេរិក ឬក៏នៅមានសំណើមិនពេញចិត្ត។ ម៉ាឡេស៊ីជាប្រទេសអាស៊ានតែមួយគត់ ដែលអាមេរិកបានប្រកាសដំឡើងពន្ធពី ២៤% ទៅ ២៥%។
រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិក លោក Marco Rubio គឺជាគណៈប្រតិភូមួយរូប ដែលនឹងធ្វើដំណើរទៅកិច្ចប្រជុំអាស៊ាន ជាមួយដៃគូចរចា។ ព្រឹត្តិការណ៍នេះនឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅថ្ងៃទី 9-10 ខែកក្កដា ដែលនឹងក្លាយជាដំណើរកម្សាន្តលើកដំបូងរបស់ Rubio ទៅកាន់អាស៊ី ចាប់តាំងពីចូលកាន់តំណែងក្នុងរដ្ឋបាល Trump 2.0។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសអាមេរិកបាននិយាយថា គោលដៅសំខាន់នៃដំណើរទស្សនកិច្ចនេះគឺដើម្បីបញ្ជាក់ឡើងវិញនូវការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកចំពោះតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកសេរី បើកចំហ និងស្ថិរភាព ចំពេលមានកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដើម្បីទប់ស្កាត់ឥទ្ធិពលដែលកំពុងកើនឡើងរបស់ចិននៅក្នុងតំបន់។
អ្នកវិភាគខ្លះជឿថា Rubio អាចនឹងដើរតួនាទីលួងលោមនៅពេលនេះ បន្ទាប់ពីអាស៊ានរងការឈឺចាប់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដោយពន្ធចុងក្រោយរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក។ ដំណើរទស្សនកិច្ចនេះអាចជាឱកាសមួយដើម្បីបង្ហាញថាតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍នៅតែមានសារៈសំខាន់ចំពោះគោលនយោបាយការបរទេសរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក។
បន្ទាប់ពីការកែសម្រួលពន្ធដារតាមការជូនដំណឹងចុងក្រោយរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ឡាវ និងមីយ៉ាន់ម៉ាបានជំនួសប្រទេសកម្ពុជាជាប្រទេសដែលមានពន្ធខ្ពស់បំផុតក្នុងអាស៊ាន 40% ។ កម្ពុជាបាននិយាយថា ខ្លួនបានយល់ព្រមលើកិច្ចព្រមព្រៀងក្របខ័ណ្ឌពាណិជ្ជកម្មជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិកកាលពីសប្តាហ៍មុន ដែលជាលទ្ធផលនៃកិច្ចពិភាក្សាជាច្រើន។ អាមេរិកបានផ្តល់អាទិភាពដល់កម្ពុជាក្នុងការចរចា ដូច្នេះពន្ធដែលខ្លួនប្រឈមមុខត្រូវបានកាត់បន្ថយមកនៅដូចគ្នានឹងប្រទេសថៃក្នុងអត្រា ៣៦%។
ប្រទេសបាតតារាងទាំងបួនមានប្រ៊ុយណេ វៀតណាម ហ្វីលីពីន និងសិង្ហបុរី។ គ្មានលិខិតជូនដំណឹងពីអាមេរិកនោះទេនៅពេលនេះ ខណៈវៀតណាមជាប្រទេសដំបូងគេក្នុងអាស៊ានដែលបិទកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយអាមេរិក។
បញ្ហាប្រឈមធំនៅពេលនេះ គឺប្រទេសនីមួយៗត្រូវតែពន្លឿនការចរចាដើម្បីបិទកិច្ចព្រមព្រៀងមួយអាមេរិកមុនថ្ងៃទី ១ ខែសីហា។ ប៉ុន្តែតើពួកគេត្រូវលះបង់អ្វី? ព្រោះប្រទេសអាស៊ាននីមួយៗមិនមាន Trump card ប្រើដើម្បីតថ្លៃជាមួយអាមេរិក។ ទន្ទឹមនឹងនោះ ត្រូវតែទទួលស្គាល់ថា ការរួមកម្លាំងក្នុងចំណោមសមាជិកអាស៊ាននៅតែពិបាក ដោយសារប្រទេសជាច្រើនមានផលិតផលនាំចេញស្រដៀងគ្នា ប៉ុន្តែត្រូវទទួលពន្ធផ្សេងៗគ្នា និងងាយរងសម្ពាធពីសហរដ្ឋអាមេរិកខុសៗគ្នា។
Monyvant Ho, [7/9/2025 5:48 PM]
ជាឧទាហរណ៍ ការនាំចូលទំនិញរបស់អាមេរិកពីបណ្តាប្រទេសអាស៊ាននានាក្នុងឆ្នាំ 2024 ត្រូវបានគេរកឃើញថាមានតម្លៃរាប់រយពាន់លានដុល្លារសម្រាប់ប្រទេសវៀតណាម ចុះទៅប្រទេសព្រុយណេ ដែលសហរដ្ឋអាមេរិកបាននាំចូលទំនិញមានតម្លៃតិចជាង 300 លានដុល្លារ ខណៈដែលប្រទេសនីមួយៗមានសមាមាត្រនៃការនាំចេញទៅសហរដ្ឋអាមេរិកខុសៗគ្នា។
នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានកាលពីខែឧសភា មេដឹកនាំអាស៊ានបានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយបង្ហាញពីការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងរបស់ពួកគេចំពោះរបាំងពាណិជ្ជកម្មរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក។ ប៉ុន្តែជាងមួយខែបានកន្លងផុតទៅ ហើយលោក Trump បានប្រកាសអំពីការដំឡើងពន្ធថ្មី ហើយអាស៊ានមិនបានធ្វើសកម្មភាពជាក់ស្តែងណាមួយឡើយ។ នៅសល់មិនដល់មួយខែទៀត ការផ្លាស់ប្តូរស្ថានការណ៍អាចនឹងពិបាក ហើយអាចនឹងបញ្ចប់ដោយប្រទេសនីមួយៗចរចាដោយឡែកពីគ្នា។
ប្រែសម្រួល៖ ហូរ មុនីវ័ន្ត
